Gaya Mak Inggih

Ilustrasi Foto : Fadil Fandoro
Sabagai datuak pucuak, Mak Inggih didahuluan salangkah, ditinggian sarantiang. Tasabuik nagari baampek suku, bapuak dalam bakaum, banyak kurenah jo parangai. Talabiah bana anak mudo nan joloang gadang. Sabana mantiko.

Mako basabab karano itu, akia akia ko Mak Inggih agak sibuk. Banyak kurenah anak mudo nan mambuek inyo bapikia kareh. Tarutamo anak anak surau nan mintak kaum cadiak pandai jo datuak pucuak bakato bana, maukum adia.

Mak Inggih salaku kapalo di nagari nan ma anut kalarasan bodi caniago: duduak samo randah, tagak samo tenggi, katonyo lah babuek sasuai alua jo patuk. Tuu mah, kutiko anak surau mintak si Pekok dibawo ka balai adat, ka muko cadiak pandai, lah ado hasianyo, baso Pekok yo basalah.

Kini sabagian anak nagari mintak lo si Pekok masuak kandang. "Ndak bisa sakadar dikatoan basalah sajo doh. Kok bajalan tantu sampai ka bateh. Balayia sampai ka pulau. Kok anyuk jaleh ka maa muaronyo," mintak anak surau ka cadiak pandai.

Anak anak surau ko, sajak dulu hinggo kini ndak bisa digaleme. Urang ko baraja ilemu nahu saraf, ilemu bayan, mantik, maani sampai ilemu tarekh jo hikam bagai. Sadang Ulando layi kerek dek urang surau, apo lai awak samo awak nan anak Malayu panjang angan angan.

"Jadi molah. Kito bukak bajaleh jaleh. Kito indang batampi tareh. Kan lah kito sarahan ka cadiak pandai tu. Kini ambo ndak ado maambek ambek doh. Dimintak juwo nan labiah dari itu, kito tunggu molah hasia karajo urang cadiak pandai," kecek Mak Inggih mananangan hati anak surau.

Sabaliak pado itu anak surau manjawek babisiak samo inyo. "Kalau sakadar mangecek, kami bisa lo nyo Mak Inggih. Kami bisa ka bulan duo kali sahari. Bisa ka Makah bajalan kaki. Tapi nan kami mintak hanyolah bakeh karajo nyato. Nyo ado nan manuruik alua jo patuk. Tapi ado pulo nan acok kanai alua. Kami ko jan dialua lo Mak. Nan lain sajolah."

Galagat anak anak ko taraso dek Mak Inggih. Kok kilek camin lah ka muko. Kilek baliyuang lah ka kaki. Karano tu, kalamari, Mak Inggih maundang Datuak Kayo batandang ka rumahnyo. Datuak Kayo tasabuik rang kayo randah hati. Ka Datuak nan suko naiak kudo barumah di ateh bukik ko, Inggih bakaluah kasah.

Mak Inggih agak sagan ka Datuak Kayo daripado Datuak Gamuak. Datuak Kayo nampak ikhlas sajo. Beda jo Datuak Gamuak nan bakeh urang bakuaso. Inyo takah takah urang saba pulo, tapi anaknyo disuruah sato jadi wali joroang malawan Pekok.

"Ba a caronyo lai ko Tuak. Maribuik sae taruih anak anak ko ha. Ndak nyaman wak bakarajo dibueknyo," kecek Mak Inggih ka Datuak Kayo sudah makan siang jo ikan panggang.

"Iko lah caro nan biaso sajo tu nyoh Inggi. Namonyo Inggih bak kayu gadang, tantu dareh pulo angin manggoyang. Kini Inggih agiah sajolah kandak nan mudo mudo tu. Ba a nan ka sanang dek inyo. Nan paralu nagari ko aman," jawek Datuak Kayo.

"Ambo mamikia takah ko Mah Kayo. Kok sado kandak nan mudo tu kito panuhi, tantu ndak lalu pulo ukum nan bana. Tasingguang pulo belek rang cadiak pandai."

"Mak Inggih kini diadok i duo panyakik: nan manyakik dek nan mudo kutiko kahandak ndak dipanuhi. Samantaro nan manyakik dek nan tuwo manokalo ukum kok ndak tapakai. Kini Inggih musti maelo abuak dalam tapuang. Abuak ndak putuih, tapuang ndak taserak," jaleh Datuak Kayo kutiko ka pulang sambia minum te manih.

Curito ko disampaian Malanca ka Mak Uniang sasudah sumbayang isya bajamaah di surau ustad Yunus. "Agak rumik juwo Mek Inggih kini Mak. Sangajo bana inyo maundang Datuak Kayo karumahnyo," kecek Malanca ka Mak Uniang sambia jalan kaki pulang bakodek kain saruang.

"Itu gaya Mak Inggih tu mah Malanca. Ba itu caronyo maagiah malu Datuak Gamuak. Apo lo ka panik bana baliau tu. Mak Inggih tu basio nago. Ilemunyo tenggi daripado Gunuang Marapi," jawek Mak Uniang acuah tak acuah.

Samantaro Malanca tangango....
Previous Post Next Post